Yerba mate ma wiele korzyści zdrowotnych. Zawiera antyoksydanty, które zwalczają starzenie się, poprawia trawienie i dostarcza naturalnej energii bez negatywnych skutków kawy. Wzmacnia układ odpornościowy, pomaga kontrolować wagę, obniża cholesterol i ciśnienie krwi. Picie yerba mate poprawia również nastrój i zdrowie psychiczne, będąc doskonałym dodatkiem do zdrowego stylu życia.
Yerba mate jest naparem, który robi się z ostrokrzewu paragwajskiego. Wbrew pozorom nie jest to mały krzew, a wiecznie zielone drzewo, którego wysokość może sięgać nawet 30 metrów. Właściwości yerba mate znane są od wielu lat, ponieważ już Indianie z plemienia Guarani zabierali ze sobą listki ostrokrzewu na wielodniowe polowania. Dzięki temu nie odczuwali oni głodu, a ich wytrzymałość fizyczna była stale na wysokim poziomie. To nie są jednak wszystkie właściwości zdrowotne yerba mate. Jest ich zdecydowanie więcej i w tym artykule je przedstawimy.
Yerba mate ma na całym świecie miliony zwolenników, więc nie dziwi fakt, że trafiła ona także do Polski. Popularność naparu z ostrokrzewu paragwajskiego stale rośnie, co przekłada się także na coraz wnikliwsze badania nad nim. Dzięki temu mateiści mogą być wręcz pewni, że yerba mate charakteryzuje się szeregiem właściwości zdrowotnych i powoli zastępuje popularną małą czarną – kawę. Skąd w ogóle się wzięła yerba mate w Europie?
Przywędrowała ona na Stary Kontynent z Ameryki Południowej. Susz z liści i patyczków zbierany jest z wiecznie zielonego drzewa, które rośnie tylko na określonym terenie. Ostrokrzew paragwajski (ilex paraguariensis) hodowany jest tylko i wyłącznie w Brazylii, Argentynie i co oczywiste – w Paragwaju. Z początku była to roślina dzika, którą z czasem zaczęto uprawiać na plantacjach. Za odkrywców yerby uznaje się plemię Indian Guarani.
Do Europy napar z ostrokrzewu paragwajskiego trafił dzięki jezuitom, którzy trafili do Indian w XVII wieku, a następnie wysyłali sproszkowane liście za ocean. Gdy Europejczycy poznali smak yerby, ta stopniowo zaczynała stawać się alternatywą dla herbaty, która sprowadzana była z Azji. Obecnie yerba mate jest także bardzo chętnie spożywana w krajach arabskich. Ponadto uznaje się ją za jedną z używek, ponieważ zawiera niemałe ilości kofeiny, jednak nie działa tak uzależniająco, jak inne używki. Określana jest również za najlepszą alternatywę dla kawy.
Yerba mate ma wiele zdrowotnych właściwości. Polifenole, które są zawarte w naparze charakteryzują się działaniem przeciwutleniającym. Dowodzą tego badania sfinansowane przez argentyński Narodowy Instytut Yerba Mate. Polifenole to antyoksydanty, które zapobiegają rozwojowi wielu chorób i hamują procesy starzenia się. Wyniki badań pokazały, że osoby spożywające yerba mate w różnych postaciach dostarczają swojemu organizmowi duże ilości tego związku.
Na rynku dostępne są różne rodzaje yerba mate. Bez względu na to, który się spożywa, dostarcza się organizmowi najważniejszych składników i minerałów oraz witamin, aby mógł on prawidłowo funkcjonować. Regularne picie yerby w tradycyjnej formie naparu powoduje, że jest ona silnym przeciwutleniaczem, który przewyższa czerwone wino, zieloną herbatę, czarną herbatę i sok pomarańczowy.
Sama obecność polifenoli to jednak nie wszystko. Picie yerby nie oznacza, że będą one doskonale przyswajalne. W czym więc tkwi sekret? Według licznych badań naukowych wiele zależy od tego, w jaki sposób spożywa się yerbę. Zaparzanie jej gorącą wodą powoduje, że wydzielanie polifenoli jest na bardzo wysokim poziomie. Oczywiście, można spożywać mate na zimno lub terere, ale to znacząco wpływa na wydzielanie się substancji przeciwutleniających, ograniczając ich ilość. Zdolności yerba mate można również podnieść poprzez odpowiedni sposób jej przechowywania w procesie produkcyjnym, po pierwszym zmieleniu. Dlatego też bardzo istotne jest to, aby zawsze wybierać produkty, które są najwyższej jakości.
Innym czynnikiem, który ma znaczenie, jeśli chodzi o właściwości przeciwutleniające jest dodawanie naturalnych ziół do suszu. Chodzi tutaj o miętę, czy melisę, które dodatkowo zwiększają wartość polifenoli w naparze. Przeciwutleniacze wpływają korzystnie na poprawę obrony organizmu przed procesami starzenia i zapobiegają niszczeniu komórek oraz likwidują wolne rodniki.
Herbata yerba mate to błędne określenie, z którym można się dosyć często spotkać. W rzeczywistości jest to mieszanka całkiem odmiennych ziół, które nie mają nic wspólnego z herbatą. Nie oznacza to wcale, że pić yerba mate nie polecamy. Wręcz przeciwnie! Mate wpływa pozytywnie na zdrowie fizyczne i psychiczne, ponieważ zawiera bardzo dużo mikroelementów niezbędnych organizmowi do prawidłowego funkcjonowania. Regularne picie yerba mate wzmacnia układ odpornościowy, oczyszcza organizm oraz zapobiega wielu chorobom.
Poza opisanymi wyżej przeciwutleniaczami w yerba mate znajduje się duża ilość witamin z grupy B, które mają fundamentalne znaczenie dla optymalnego funkcjonowania organizmu, regeneracji komórek oraz metabolizmu tłuszczów. W mate zawierają się także liczne minerały, jak potas i magnez, które odpowiedzialne są za prawidłową pracę serca. Napar z yerba mate zawiera także chlorofil, garbniki, fitoskładniki i flawonoidy oraz kwas chlorogenowy.
Yerba mate poza dużą zawartością witamin i minerałów ma również właściwości pobudzające, które aktywowane są przez kofeinę. Ta z kolej jest ograniczana przez teobrominę i teofilinę, co dokładnie opisujemy w dalszej części tekstu. Spożywanie yerba mate w Ameryce Południowej stało się swego rodzaju kultem i to nie tylko ze względu na jej właściwości. Można powiedzieć, że rytuał picia yerba mate jest porównywalny do fajki wodnej w krajach arabskich.
Brazylijska, argentyńska, czy paragwajska yerba mate charakteryzują się tym, że w dużym stopniu wzmacniają układ odpornościowy organizmu. Badania przeprowadzone przez Federalny Uniwersytet Santa Catarina w Brazylii dowodzą, że regularne spożywanie naparu z mate zmniejsza ryzyko, a w niektórych przypadkach zatrzymuje rozwój cukrzycy typu II. Wyniki eksperymentów medycznych pokazały, że u pacjentów z cukrzycą poprawiła się kontrola zawartości cukru we krwi, a w połączeniu z odpowiednią dietą skutecznie obniżył się poziom lipidów. Obniżył się więc poziom złego cholesterolu, a także trójglicerydów, co przełożyło się na zmniejszenie ryzyka powstawania chorób niedokrwiennych serca.
Poziom cholesterolu, który jest obniżony dzięki mate sprowadza się także to do niższego ryzyka zachorowania na miażdżycę oraz choroby sercowo-naczyniowe. Ponadto zwiększa się poziom dobrego cholesterolu HDL, który chroni przed zawałem. Polifenole zawarte w yerba mate chronią również tkankę mięśnia sercowego i zapobiegają śmierci komórek, co ma związek z ograniczonym przepływem krwi.
Badanie eksperymentalne opracowane przez Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu w Buenos Aires i opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Movement Disorders wykazało, że yerba mate może przedłużyć życie neuronów dotkniętych chorobą Parkinsona. Niektóre substancje i składniki odżywcze zawarte w mate takie jak teobromina i kwas chlorogenowy mają właściwości neuroprotekcyjne, a więc wpływają na układ nerwowy. Są one silniejsze niż w przypadku kofeiny i nikotyny, co może sugerować, że jest ona rozwiązaniem w przypadku choroby Parkinsona.
Ponadto właściwości yerba mate pomagają chronić kości przed osteoporozą i utrzymywać ich prawidłową gęstość. Zostało to przebadane u pacjentów, którzy wykazują ryzyko szybkiej utraty gęstości kośćca. Zapobiegając niszczeniu błony czerwonych krwinek w procesie stresu oksydacyjnego, yerba mate również działa jak tarcza ochronna. Oznacza to, że ma właściwości antyoksydacyjne i zapobiega takim schorzeniom, jak choroba Alzheimera.
Ostrokrzew paragwajski (ilex paraguariensis) to drzewo, które jest obfite w wiele różnych właściwości zdrowotnych. Nic więc dziwnego, że yerba mate cenią ludzie nie tylko w Paragwaju, Argentynie, Brazylii i Urugwaju, ale także w innych zakątkach świata. Wiele badań pokazało, że warto pić yerba mate. Wykazuje ona pozytywne działanie dla układu krwionośnego, ponieważ obniża poziom cholesterolu nawet o 15 procent przy codziennym spożywaniu. Ponadto ma lekkie działanie hipotensyjne i rozszerza naczynia krwionośne, co jest z pewnością korzystne dla osób, u których ciśnienie krwi jest nieprawidłowe.
Leczenie nadciśnienia przy pomocy yerba mate nie jest prowadzone, ale badania pokazują, że w przypadku jej regularnego spożywania wzrasta poziom aktywności saponin, które wiążą się z cholesterolem LDL i pomagają wyeliminować z organizmu go znacznie szybciej. Ponadto saponiny podnoszą poziom cholesterolu HDL, który zapobiega występowaniu chorób sercowo-naczyniowych.
Substancje zawarte w yerba mate pobudzają do pracy układ trawienny ludzkiego organizmu. Wpływają one zarówno na przebieg procesów trawiennych, jak i na rytm wypróżnień. Ponadto działają łagodząco na niekorzystne procesy, które zachodzą w obrębie układu pokarmowego, jak podrażnienia, czy niestrawności. Właściwości yerba mate to także zapobieganie nieprzyjemnym doznaniom związanym z pojawieniem się wzdęć po posiłkach.
Składniki odżywcze zawarte w yerbie regulują pracę żołądka i jelit, a także wpływają korzystnie na funkcjonowanie wątroby. Wszystkie te aspekty sprawiają, że ludzki organizm pracuje zdecydowanie lepiej. Oczywiście dodatek ziół do yerba mate także działa korzystnie na funkcjonowanie układu trawiennego, a także pozwalają na redukcję tkanki tłuszczowej.
Właściwości i działanie yerba mate o charakterze pobudzającym sprawiają, że jest ona naturalnym energetykiem. Nie od dziś wiadomo, że regularne spożywanie yerby wpływa korzystnie na działanie układu krążenia, koncentrację, czy zapobiega wielu chorobom. Mateiści z całego świata docenili napar z liści ostrokrzewu i uznają go za najlepszą alternatywę dla kawy. Niekwestionowanym atutem yerby jest zawartość kofeiny, witamin z grupy B (B1, B2, B3, B5, B7). Yerba mate zawiera także magnez, potas i wiele innych składników, których pozytywny wpływ na organizm doceni każdy, kto zacznie ją regularnie pijać.
Yerba mate właściwości pobudzające zawdzięcza unikalnemu i naturalnemu składowi. Jest to doskonała propozycja dla tych, którzy są entuzjastami zdrowego stylu życia. W przeciwieństwie do kawy susz yerba mate odznacza się wolniejszym działanie. Pobudzenie przychodzi stosunkowo wolno, ale trwa zdecydowanie dłużej. Kawa pobudza za to natychmiastowo, ale pobudzenie trwa około czterech godzin.
Działanie pobudzające yerba mate jest skuteczniejsze i dłuższe przez połączenie kofeiny, teobrominy i teofiliny. Kofeina wpływa na korę mózgową oraz rozszerza naczynia wieńcowe, natomiast teobromina wykazuje nieco mniejsze właściwości pobudzające. Z kolei teofilina rozszerza oskrzela, poprawia wydolność oddechową, a także może przynieść ulgę w charakterystycznych dolegliwościach dla astmatyków czy palaczy.
Działanie yerba mate doceniają wszyscy, którzy ją spożywają regularnie. Dzięki zawartości witaminy C wpływa na odporność organizmu, zawiera kofeinę i wspomaga przemianę materii, a także pomaga się pozbyć wolnych rodników. Napój yerba mate często przedstawiany jest jako herbata, która oczyszcza organizm z toksyn. Detoks organizmu polega na usunięciu z niego szkodliwych substancji i związków, które zalegają w ciele człowieka. Powodem ich zalegania może być złe odżywianie się, czy też różne inne choroby, które wymagają stosowania leków.
Napar yerba mate ze względu na zawartość wielu korzystnie wpływających na ludzki organizm substancji pomaga uporać się z problemem toksyn. Samo wprowadzenie do diety napoju z ostrokrzewu uprawianego w Ameryce Południowej powoduje, że wszystkie niekorzystne związki chemiczne są usuwane z organizmu. Dzieje się tak, ponieważ mate yerba wykazuje działanie moczopędne, co przekłada się na prawidłową pracę nerek i przeciwdziałanie zaleganiu piasku w kanalikach nerkowych. Tym samym zmniejsza się ryzyko powstawania dysfunkcji układu moczowego. Warto wiedzieć, że z powodu picia yerby usuwane są toksyny z krwiobiegu i narządów wewnętrznych, co przekłada się również na właściwości przeciwzapalne.
Yerba mate jest znana głównie z właściwości pobudzających, ponieważ wpływa na to zawartość kofeiny w jej składzie. Yerba mate jest doskonałym źródłem witamin z grupy B, C i E, a także pierwiastków takich jak magnez, wapń czy fosfor. Bardzo istotną rolę w kontekście sportu odgrywa umiejętność zapobiegania odkładania się kwasu mlekowego w mięśniach. Ponadto regularnie pity napar wspomaga pracę układu krążenia, daje zastrzyk energii, ale przede wszystkim przyczynia się do podniesienia wytrzymałości i wydolności organizmu.Dlatego też yerba mate jest bardzo często wybierana przez profesjonalnych sportowców, a w szczególności przez tych, którzy pochodzą z Ameryki Południowej. Mowa tutaj między innymi o Diego Maradonnie, Leo Messim, czy Luisie Suarezie. Yerba mate, czyli potoczna zielona herbata, z dodatkiem guarany będzie charakteryzować się jeszcze lepszymi właściwościami pobudzającymi, co dla sportowców ma ogromne znaczenie. Warto więc pić regularnie ten napój, jeśli uprawia się sport, nawet amatorsko.
Badania pokazują, że yerba mate spożywana regularnie może przyczyniać się do redukcji tkanki tłuszczowej. Jak wiadomo, organizm potrafi adaptować się do nowych warunków i substancji w organizmie, dlatego należy pamiętać o tym, aby nie pokrywać całej nadziei w napoju.
Yerba mate jest znana z tego, że działa moczopędnie, poprawia trawienie i daje uczucie sytości, dzięki czemu okazuje się świetnym suplementem diety podczas odchudzania. Wyniki przeprowadzonych badań pokazują, że yerba mate może skutecznie pomagać w leczeniu otyłości. Co istotne, nie pojawiły się żadne skutki uboczne, co potwierdza tezę, że jest ona zdecydowanie zdrowsza niż popularna na całym świecie kawa.
Właściwości naparu yerba mate są naprawdę szerokie. Obniżenie poziomu cholesterolu, poprawa funkcjonowania wielu narządów oraz całego organizmu, to tylko niektóre z wcześniej opisanych zalet yerba mate. Warto także dodać, że napar charakteryzuje się działaniem antydepresyjnym. W dzisiejszych czasach, gdy mobilność ludzi jest ograniczona, a lockdowny zmuszają nas do siedzenia w domu, taka właściwość ma szczególne znaczenie.
Dzięki działaniu antydepresyjnemu yerba mate nazywana jest także dobrym towarzyszem o każdej porze dnia. Picie yerba mate rano gwarantuje zastrzyk energii do wykonywania codziennych zajęć. Energia, którą dostarcza napar jest łagodna dla umysłu i ciała, ponieważ działa stopniowo. Ponadto yerba mate ma bardzo niewielki wpływ na cykl snu, który przez działanie kofeiny w kawie może być zaburzony. Oznacza to, że nie powoduje bezsenności. Oprócz tego mate jest tradycyjnie dzielona z rodziną, przyjaciółmi i kolegami w rundach zwanych „mateadami”, zgodnie z tradycją konsumpcji mate szczególnie w Argentynie. To również wpływa na więzi z przyjaciółmi i korzystnie oddziałuje na psychikę mateistów.
Chociaż wydaje się, że z tymi wszystkimi właściwościami mate jest magicznym napojem, prawda jest taka, że wszystkie zalety mate zostały naukowo udowodnione i wystarczy wprowadzić ją do codziennej rutyny, aby dostarczyć swojemu ciału całą moc dżungli. Istnieją jednak bardziej skuteczne sposoby wykorzystania tej właśnie mocy.