- Joel Muñoz
- 4 cze
- 6 minut(y) czytania
Co to jest mate?
Mate to napar z suszonych liści rośliny Ilex paraguariensis, pochodzącej z Ameryki Południowej. Spożywany głównie w Argentynie, Paragwaju, Urugwaju i południowej Brazylii, mate jest znany ze swoich naturalnych właściwości, które zwiększają energię i koncentrację. Pije się go w tradycyjnym naczyniu zwanym kubkiem mate z bombillą, co czyni go wyjątkowym doświadczeniem kulturowym.

Wraz z odkrywaniem i potwierdzaniem coraz większej liczby korzyści płynących z picia tego naparu, yerba mate zyskuje międzynarodowe uznanie jako naturalny supernapój.
Mate to napar przygotowywany z liści Ilex paraguariensis, drzewa pochodzącego z subtropikalnych regionów Ameryki Południowej. Jest spożywany od stuleci i na przestrzeni dziejów stał się ulubionym napojem milionów ludzi w Argentynie (wiodącym światowym producencie i eksporterze), a także w Paragwaju, Urugwaju i Brazylii.
Yerba mate została uznana za jedno z „najbardziej zaskakujących i przyjemnych odkryć” na świecie przez prestiżowy magazyn CNN Travel. Na tej liście 50 najlepszych mate plasuje się wyżej niż jedno z najsłynniejszych piw na świecie, najlepiej sprzedający się napój energetyczny, popularna piña coladę i whisky.
Jednak dla wielu osób, zwłaszcza spoza Ameryki Południowej, może to być pierwszy raz, kiedy usłyszą termin „yerba mate”. Czas odkryć naturalny napój, który nie ma sobie równych!
Skąd się bierze mate?
Herbatę mate przygotowuje się z rośliny yerba mate, drzewa pochodzącego z Ameryki Południowej, które rośnie głównie w trzech krajach: Argentynie (wiodącym producencie na świecie), Brazylii i Paragwaju. Drzewo to, zwane Ilex Paraguariensis, należy do dużej rodziny gatunków liczącej ponad 600 odmian. Roślina yerba mate może mieć produktywne życie nawet do 100 lat. Dowiedz się więcej o roślinie yerba mate tutaj.
Po wysuszeniu, zmieleniu i zapakowaniu w starannie kontrolowanym procesie liście yerba mate są łatwo dostępne w krajach takich jak Argentyna, Urugwaj, Paragwaj, Brazylia i części Chile (obecnie yerba mate można kupić również w innych regionach świata). Yerba mate jest najpopularniejszym napojem w Argentynie, przewyższającym kawę i herbatę.
Trochę historii
Chociaż odkrycie yerba mate można przypisać grupie etnicznej Kaingang około 3000 r. p.n.e., historia uznaje lud Guaraní z lasu deszczowego Paraná za pionierów yerba mate i twórców ich unikalnego sposobu picia. Używali oni zioła w celach odżywczych i terapeutycznych, ale także jako elementu symbolicznego i duchowego. Słowo „mate” pochodzi od słowa Guaraní „Caa-mate”, gdzie „Caa” oznacza roślinę lub zioło, a „mate” odnosi się do tykwy, której używali do jego picia.
Wraz z przybyciem Hiszpanów spożycie yerba mate rozprzestrzeniło się w całej kolonii. W tym okresie jezuiccy misjonarze byli pionierami w uprawie i rozszerzaniu spożycia yerba mate. Później „gauchos” (rodzaj argentyńskiego kowboja) osiedlili się w całej Argentynie i przyjęli yerba mate jako część swojej tożsamości. Siadali wokół ognia i obok swojego grilla podgrzewali wodę i podawali sobie yerba mate z rąk do rąk. Po uzyskaniu przez Argentynę niepodległości w XIX wieku tradycja picia mate stała się nieodłączną częścią kultury narodowej tego kraju.

Jak przyrządzać i pić yerba mate?
Ten napar jest przygotowywany w bardzo szczególny sposób. Tradycyjnie, wymagana jest specjalna tykwa zaprojektowana do tego celu, zwana również „mate”. Mate występuje w różnych kształtach i materiałach, takich jak szkło, metal i drewno, między innymi. Do popijania mate potrzebna jest również cienka słomka zwana „bombilla”, a najlepiej szklany lub stalowy termos, aby utrzymać temperaturę wody.
Jakość yerba mate jest również czynnikiem decydującym przy delektowaniu się yerba mate. Tylko wysokiej jakości yerba mate gwarantuje smak, aromat i idealne doznania.
Chociaż istnieje kilka sposobów przygotowywania i picia yerba mate, najpopularniejszym jest gorąca yerba mate. Aby przygotować tradycyjną herbatę yerba mate, zmielone liście są zaparzane gorącą wodą wewnątrz mate. W ten sposób Argentyńczycy preferują swoją yerba mate.
Tradycyjnie yerba mate jest dzielona przez dwie lub więcej osób, nawet używając tego samego mate i bombilli; jednak tylko jedna osoba może być odpowiedzialna za jego przygotowanie. Osoba ta, zwana „cebador” lub „cebadora”, serwuje mate każdemu członkowi grupy, zawsze odbierając, przygotowując i przekazując mate kolejnej osobie. Ta specjalna ceremonia sięga czasów argentyńskich gauchos, którzy dzielili się yerba mate przy ognisku.
Czy istnieją inne sposoby picia yerba mate?
Yerba mate jest bardzo uniwersalna i można ją pić na wiele sposobów.
Na przykład latem zimna yerba mate, czyli tereré, jest bardzo popularna w Paragwaju, Argentynie i Urugwaju. Ten orzeźwiający napar przygotowuje się z yerba mate (zwykle w wersji owocowej), zimnej wody i kostek lodu.
Oryginalnie yerba mate ma ziołowy i lekko gorzki smak. Niektórzy wolą dodawać cukier, słodziki, miód lub stewię.
Yerba mate występuje w wersjach aromatyzowanych owocami, takimi jak pomarańcza lub inne owoce cytrusowe. Niektórzy wolą dodawać skórki owoców lub naturalne zioła, takie jak mięta, melisa lub werbena, aby wzmocnić smaki i korzyści.
Yerba mate można również znaleźć w formie torebek herbaty, co pozwala na dodanie mleka i cukru, tak jak w przypadku kawy lub herbaty.
Mate con palo (rodzaj mate z łodygą) jest najbardziej klasyczną i najpopularniejszą wersją wśród Argentyńczyków; jednak dostępna jest również mate bez łodygi. Dostępna jest również yerba mate „o niskiej zawartości proszku”, która zapewnia bardziej klarowny napar.
Jakie są zalety yerba mate?
Jednym z głównych powodów, dla których ludzie kochają yerba mate, jest jej pobudzający i energetyzujący efekt, z tego samego powodu ludzie lubią pić kawę lub herbatę rano (chociaż yerba mate ma niezaprzeczalne zalety w porównaniu z tymi napojami). Kofeina w yerba mate pobudza układ nerwowy i zwiększa koncentrację i poziom energii; idealna do podejmowania wszelkich czynności w codziennej rutynie.
Jednak kofeina w yerba mate jest łagodniejsza niż na przykład napoje energetyczne. Te komercyjne napoje czasami zawierają tak dużo kofeiny i cukru, że powodują bezsenność, nerwowość, szybkie bicie serca i nudności.
Poza tym yerba mate jest uważana za jeden z najlepszych i najzdrowszych napojów na świecie. Jej moc antyoksydacyjna chroni komórki i poprawia wszystkie funkcje organizmu. Zawiera prawie wszystkie mikroelementy, których potrzebuje ludzki organizm, takie jak witaminy, niezbędne minerały i inne.
Yerba mate jest również znana ze swoich właściwości leczniczych, pomaga poprawić układ odpornościowy i przyczynia się do zapobiegania chorobom takim jak cukrzyca, miażdżyca, choroba Parkinsona, rak jelita grubego, choroba Alzheimera i problemy sercowo-naczyniowe. Yerba mate działa również w celu ochrony kości i obniżenia złego cholesterolu.
Trawienie może być również znacznie poprawione poprzez picie yerba mate. Ten naturalny napar pobudza ruchy jelit i może złagodzić zaparcia, pomagając organizmowi w naturalnym procesie eliminacji odpadów i toksyn. A jakby tego było mało, yerba mate poprawia funkcje poznawcze, jest skutecznym neuroprotektorem i ma działanie detoksykujące, moczopędne i przeciwzapalne.
Próbujesz schudnąć? Yerba mate jest beztłuszczowa i ma niską zawartość kalorii i sodu. Dlatego można ją łatwo włączyć do każdej zdrowej diety lub rutyny. Przyspiesza również metabolizm i dodaje energii do uprawiania sportu.
Ogólnie rzecz biorąc, yerba mate promuje stan dobrego samopoczucia, który poprawia jakość życia. Tutaj możesz przeczytać szczegółowo o niezliczonych korzyściach zdrowotnych yerba mate.

Czy picie yerba mate każdego dnia jest bezpieczne?
Tak, yerba mate może być idealnym dodatkiem do zdrowej porannej rutyny. Ma wiele zalet i mało prawdopodobne jest, aby powodowała skutki uboczne u przeciętnego dorosłego lub narażała jego zdrowie na ryzyko. Możesz zacząć powoli, popijając kilka łyków, aż znajdziesz ilość i częstotliwość, które Ci odpowiadają. Liczne badania naukowe potwierdzają, że yerba mate jest jednym z najzdrowszych i najbardziej odżywczych napojów dostępnych obecnie, a niektórzy uważają ją za superżywność. Dostarcza witamin (zwłaszcza witamin z grupy B), potasu, magnezu, żelaza, kofeiny, polifenoli i saponin.
Mate to także kultura
Oprócz działania energetyzującego i korzyści zdrowotnych, picie mate jest zwyczajem społecznym i częścią stylu życia w krajach produkujących. Na przykład w Argentynie rytuał picia mate jest istotną częścią codziennej rutyny jej obywateli (obecny w 90% argentyńskich domów). W tym kraju mate jest zazwyczaj spożywane w grupach, dzieląc się tym samym mate, niezależnie od liczby pijących. Jest osoba odpowiedzialna za napełnianie mate wodą, czyli „cebar”, i podawanie jej. Jednak w czasie pandemii i środków dystansu społecznego zaleca się, aby każdy używał własnego mate i bombilli, chociaż nadal dzieli się gorącą wodą!
W Urugwaju mate jest również uważane za napój narodowy. Urugwajczycy piją gorące, gorzkie mate, głównie indywidualnie, o każdej porze i w każdym miejscu. Kubki do mate są znacznie większe, a preferowana jest yerba mate bez łodygi, a często używany jest osobisty zestaw do mate.
W Paragwaju yerba mate ma bardziej żółty kolor i jest spożywana głównie jako „tereré”, napój pochodzący z Guaraní, przygotowywany z yerba mate, zimnej wody i innych orzeźwiających ziół. W południowej Brazylii mają swój własny rodzaj yerba mate (bardziej zielony i zawsze gorzki) zwany chimarrão. Tam również uważa się go za źródło spójności społecznej, tak jak w Argentynie, chociaż wielu pije go również w czystej postaci przez cały dzień.
Tak więc to, co zaczęło się jako rdzenna tradycja, pozostaje aktualne i niezmienne. Dziś mate jest napojem wybieranym przez miliony ludzi; a liczba ta stale rośnie dzięki licznym badaniom naukowym, które potwierdzają jej liczne zalety. Yerba mate przekroczyła granice Ameryki Południowej, zyskując zwolenników na całym świecie. Teraz możesz cieszyć się tym wyjątkowym napojem wszędzie.